İshal kısaca sulu dışkı yapmak demektir. İshal genellikle aniden başlar ve dışkı sayısında artma (günde 3 kezden fazla) ile kendini gösterir. Kusma ve ishal Akut Gastroenterit adı verilen aynı hastalığın bulgularıdır.İshal, dışkılama sayısının artarak dışkı niteliğinin değişmesi olarak tanımlanır.
İnce bağırsak hastalığı tarzında ishallerde dışkının miktarı ve sıvı içeriği fazla olur.Kalın bağırsak hastalığında ise az olur. Sıvı içeriği fazla olanlarda parazitlerden sıklıkla giardia etken olabilir. Kolera bakterisi ise pirinç suyu görüntüsünde, ciddi sıvı elektrolit kaybıyla giden ishale neden olur. Tifo ve tifo benzeri tablolara neden olan Salmonella bakterileri, yüksek ateşle ve genel durum bozukluğuyla seyreder.
Kalın bağısak hastalığıyla giden ishallerde dışkı iltihaplı, sümüksü görünümde ve kanlı olur. Bu tabloya dizanteri denir. Bakterilerden Shigella bakteriyel dizanteri, protezoonlardan amip buna yol açar. Üst solunum yolu infeksiyonu ve beraberinde ishal yapabilen virüsler de sıklıkla görülür.Tüm bvunlar gebelikte ishal nedenleri arasında sayılabilmektedirler.
Besin Zehirlenmesi Nasıl Oluşur?
Yiyecek ve içeceklerin saklanması, hazırlanma ve sunulma aşamalarında uygun sağlık koşullarının olmaması, besin zehirlenmelerinin önemli bir sorun haline gelmesine yol açmaktadır. Süt ve süt ürünleri, kremalı yiyecekler, tavuk mamülleri, mayonezli, yumurtalı yiyecekler, pişirilip uygun koşullarda saklanmayan etler, deniz ürünleri, bozulma riski en yüksek gıdalar arasında yer almaktadır.
Akdeniz diyetinin vazgeçilmez unsurları olan meyve ve sebze ağırlıklı beslenmenin en sağlıklı beslenme biçimi olduğu kesindir. Fakat Türkiye’de sebze ve meyve açısından bolluk ve çeşitliliğe rağmen besinlerin saklanması, pişirilmesi de büyük önem taşımaktadır.
Besinlerin hazırlanması sırasında temizlik kurallarına gereken özenin gösterilmemesi, besin zehirlenmelerine yol açmaktadır. Besin zehirlenmeleri kontamine yiyecek ve içeceklerle oluşmaktadır. Besinler ve içecekler infeksiyona yol açan mikroorganizmalarla veya toksit maddelerle bulaştıklarında zehirlenmeye neden olurlar. Bunların yanısıra nadiren yenilmemesi gereken bir bitki veya hayvanın yenmesi de besin zehirlenmesi tablosunu ortaya çıkarabilmektedir.
Besin zehirlenmeleri az gelişmiş ülkelerde daha sık gözlenmektedir. Bunda yetersiz çevre koşulları, toplumun düşük eğitim düzeyi de önemli rol oynamaktadır.
İshal Ve Kusmalara Sebep Olan Bakteri Türleri, Kuluçka Süreleri , Belirtileri Ve Bulaştığı Besinler Nelerdir?
Listeria monocytogenes ,gebelerde tehlikeli enfeksiyonlara yol açabilen bakterinin vücuda girmesiyle ortaya çıkan bir enfeksiyona sebep olup,sıklıkla belirtisiz seyreder ve fark edilmez. Hasta genellikle bu enfeksiyonu grip yada basit bir üşütme ,böbrek enfeksiyonu zannedebilmektedir. Bazen tek belirtisi uzun süren ishal ve ateş olmaktadır. enfeksiyondur. Bakteri toprakta, suda ve kanalizasyon sistemlerinde yaşar ve buradan da evcil ve vahşi hayvanlara, kuşlara, sineklere ve kabuklu deniz hayvanlarına geçer. Bakteriyi taşıyan hayvanın gübresi ile bulaşmış sebze ve meyvelerde, pastörize edilmemiş sütte, kırmızı ette, tavuk etinde, deniz ürünlerinde ve yeterince işlenmemiş sütlerden yapılan peynirlerde bulunan bakteriler insanlarda listeria enfeksiyonuna neden olabilmektedir.
- Stafilacocous aureus 2-4 saat kusma, karın ağrısı, ishal, dondurma, krema, mayonez, patates salatası
- Basillus Cereus 1-6 saat karın ağrısı ve kusma tahıldan yapılan yemekler pilav ve süt ürünleri
- Clostridrum perfingens Tip A 8-14 saat kramp şeklinde karın ağrısı, ishal, pişirilip saklanmış etler nadir olarak ateş ve kusma
- Vibrio parahaemolyticms 12-24 saat ishal ve karın ağrısı deniz ürünleri
- Compylobacter feyuni 1-7 gün ateş, aşırı gaz, ishal, karın ağrısı süt, dondurma ve kontamine besinler
- Versinia enterosolitica 1-7 gün ateş, kanlı ishal, karın ağrısı süt, dondurma ve kontamine sular
- Salmonella infeksiyonları 6-48 saat karın ağrısı, ateş ve ishal süt, süt ürünleri ve yumurta
- Shigellatürleri 24-72 saat karın ağrısı, ateş, kanlı mukuslu ishal kontamine su ve besinler
- E. Coli tipleri tiplerine göre şiddetli ishal karın ağrısı, kontamine su ve yiyecekler kuluçka süresi değişir ateş, bazen kanlı ishal,Kolera 24-72 saat şiddetli ishal ve dehitratasyon kontamine su ve besinler
- Clostridum batinilum 12-72 saat görme bozukluğu, yutma güçlüğü, ev konserveleri.
Gebelikte İshal, Kusma Gaz Ve Besin Zehirlenmesi Durumunda Nasıl Tedavi Edilirler?
Gebelikte ishal tedavisi çok önemlidir,İlk yapılması gereken hemen bir hastaneye başvurup bir dahiliye ve kadın doğum uzmanına muayene olmaktır. Yapılacak kan ve dışkı tahlilleri ile birlikte bebek te ultrasonografi ve eğer haftası müsait ise NST ile de değerlendirilir. İshal tedavisinde üç önemli ilke vardır: Birincisi , ishalle kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin mümkünse ağız yoluyla geri konması, ikincisi, beslenmenin sürdürülmesi, üçüncüsü ise zamanında hekime götürülmesidir.
Hamilelikte besin zehirlenmelerinin tedavisinde sıvı ve elektrolit kayıplarının yerine konması temel prensip olarak kabul edilmektedir. Ağızdan dehidratasyon tedavisi ile kaybedilen sıvının yerine konulmaya çalışılmaktadır.Şayet bulantı, kusma, şiddetli ise sıvı kaybı bulguları mevcut ise parenteral sıvı tedavi uygulanır. İshal tablosunda ağızdan beslenme kesilmemelidir. Spazmotik ağrı giderici ilaçların ishal tedavisinde yeri yoktur. Özellikle invaziv bakterilerin neden olduğu tablolarda barsak hareketlerini azaltarak infeksiyonun yayılmasına yol açabilir. Klinik bulgular ile düşünülen bakteriyel enfeksiyona eğer dashiliye ve kadın doğum uzmanı uygun görürü ise bebeğe zararı olmayacak uygun antibiyotik tedavisine başlanır. Başlangıçta yapılan dışkı kültürleri ile tabloya yol açan bakteri tanısının konulması mümkün olabilir.
Listeriadan korunmak için hamileler ne gibi önlemler almalıdır?
Hamilelikte ishal ve gıda zehirlenmesi nedenlerinin içinde en önemlisi Listeria dır.Uygun olmayan koşullarda hazırlanan sağlıksız gıda maddelerinden bulaşan bir enfeksiyon olduğundan dolayı bu hastalığa yakalanmamak için gebelikte gıda alımında bazı kurallara uymak gerekmektedir.
Gebelikte ishal bebeğe zarar verir mi sorusu ile sıklıkla karşılaşmaktayız. Listeria enfeksiyonu hamilelikte ishal gaz bulantı kusma yanında düşüklere de sebep olabilmektedir.
- Sebze ve meyveler yenmeden önce mutlaka bol su ile yıkanmalıdır.Özellikle yeşil yapraklı marul, göbek salata gibi sebzeler suda bir süre bekletildikten sonra tekrar yıkanıp yenmelidir.
- Pastörize olmayan süt ve süt ürünlerinin tüketiminden kaçınılmalıdır. Taze, pastörize olmayan peynirlerden özellikle kaçınılmalıdır. Gebelerin peynir tüketecek ise açıkta satılan peynirleri değil ,market reyonlarındaki kapalı,pastörize ve paketlenmiş bilinen marka peynirleri tüketmeleri gerekmektedir. Aynı kural tüm süt ürünleri için de geçerlidir.
- Hazır satılan tüm gıda maddeleri mümkün olduğunca güvenilir ve bilinen markalardan tüketilmeli,etiketleri iyi okunarak son kullanma tarihleri kontrol edilmelidir.
- Çiğ yumurta, çiğ et,iyi pişmemiş tavuk,çiğ balık-suşi yenmemelidir.
- Sosis ,salam,sucuk ,füme dil gibi gıdalar ısıtma işleminden sonra yenmelidir.
- Temizliğine inanmadığınız ve az da olsa bir şüphenizin olduğu hiçbir lokanta, büfe ve hazır meze satan dükkandan yemek yememelisiniz.
