Tüp Bebek Hakkında Merak Ettikleriniz #4

Tüp bebek kaç kez denenebilir?

Tüp bebek tedavisinde hastalarımız kaç kez deneyeceğiz diye sorarlar.Esasen bu sorunun cevabı yok. Çünkü istenildiği kadar tüp bebek yapılabilir. Günümüzdeki çalışmalar göstermiştir ki tüp bebek tedavisinin, tüp bebek tedavisinde kullanılan hormonların kadın üzerinde herhangi bir olumsuz veya kanser yapıcı etkisi bulunmamaktadır. Yine tüp bebek tedavisi ile yumurtalıkların erken tükenmesi veya erken menepoza girmek gibi her hangi bir durum söz konusu değildir. Dolayısıyla tüp bebek tedavisi esasen bebek elde edilince biten bir tedavi olduğu için bebek elde edilene kadar çok sayıda tüp bebek denemesi yapabilir.

Tüp bebek tedavisindeki ilaçların yan etkisi var mıdır?

Tüp bebek tedavisinde çok sayıda yumurta elde etmek için çeşitli hormonlar kullanıyoruz. Bunlar iğne şeklinde hastalar tarafından kendilerine yapılmakta. Bu iğnelerin hastaya olumsuz etkisi yoktur. Ancak halsizlik bulantı gibi yan etkiler görülebilmektedir. Yine çok sayıda yumurtanın gelişmesine bağlı olarak karın kasık bölgesinde ağrıların olması aslında doğal bir durum. Kullanılan bu ilaçların önemli bir yan etkisi de yumurtalar toplandıktan sonra karın içerisinde su toplanmasına sebep olabilir. Buna da çok fazla uyarılma sendromu diyoruz. Böyle bir durumda hastalar gerekli tedaviyi görmezler ise solunum yetmezliğine kadar gidebilecek şekilde ciddi bir sorunla karşılaşılabilir. Ama bütün bunlar dikkatli yakın bir takiple önceden önlenebilecek sorunlardır.

Tüp bebek işleminin aşamaları nelerdir?

Tüp bebek işlemi esasen temel olarak 3 basamaktan oluşmaktadır. İlk olarak çok sayıda yumurtanın elde edilmesi ve bunun için iğnelerin kullanılmasıdır. İkincisi yumurtanın toplanması ve erkekten alınan spermlerin mikro enjeksiyon yöntemi ile döllenmesi ve döllenen embriyonun gelişim takibinin yapılması. Çok sayıda hücreden oluşan bu embriyo üçüncü basamak olarak anne rahimine geri nakil edilmektedir. Bu şekilde tüp bebek tedavisi tamamlanmış olmaktadır.

Yumurtalıkların uyarılması ne zaman yapılır?

Tüp bebek tedavisinde yumurtalıkların uyarılması için en ideal gün regl nin 2. veya 3. günüdür.Çünkü böylece yumurtalıklarda kaç tane hücre var tüp bebek tedavisi için kaç tane yumurta elde edeceğiz bunları tespit ediyoruz. Bazen hastalarda yumurta olmayabiliyor, böylece tüp bebek tedavisini başka zamanlara ertelememiz gerekebilir. En ideali tüp bebek tedavisine hastanın regl olduğu zaman 2. yada 3. günü başlanmasıdır.

FSH hormonu nedir?

FSH hormonu yumurtalıkların gelişmesini sağlayan bir hormondur. Beynimizin epifiz bölgesindeki epifiz bezinden salgılanır. Tüp bebek tedavisinde FSH hormunu rekombinant gen teknolojisi ile önceden elde edilmiş olarak satışa sunulmaktadır. Bunlar çeşitli ilaçlar halinde olduğu için tüp bebek tedavisinde bunları kendisi vücuduna zerk ederek yumurtaların gelişmesini sağlamış olur.

FSH hormonu tek başına yumurtaların gelişmesi için yeterli bir hormondur.Bazen hastaların kendi FSH ‘ları olmadığında yine tüp bebek tedavisi olmasa bile bu hastalarda adet gördürmek için yada aşılama tedavisinde de FSH hormonu, yanına başka hormonlarda eklenerek kullanılmaktadır.

Tüp bebek tedavisinde her hasta hormonu aynı dozda mı alır?

Tüp bebek tedavisinde yeterli sayıda yumurtanın elde edilmesi temel olduğundan her hastaya aynı miktarda ilaçla başlamıyoruz. Hastanın yaşı kilosu boyu vücut kitle endeksi ve var olan yumurtalarının sayısı yani over rezervi seçilecek hormon düzeyini belirlemede en önemli faktörlerdir. Örneğin genç ve çok sayıda yumurtası olan hastada kullanılacak hormon dozu ile 37 yaşını geçmiş yumurta sayısı azalmış bir hastada uygulanacak hormon düzeyinin aynı olmayacağı aşikardır. Dolayısıyla hastanın özelliklerine göre ilaç dozunu belirliyoruz. Asla aynı dozda ilaç kullanmıyoruz.

HCG hormonu ne işe yarar?

HCG hormonu bir gebelik hormonudur ve gebelerde çok yüksek düzeyde bulunur. Gebeliiğin tesptiti için kullandığımız HCG hormonu tüp bebekte yumurtanın son olgunlaşması matürasyonu amacı ile kullanıyoruz. LH hormonu dediğimiz hormona göre daha uzun ömürlü olduğu için kanda daha uzun süre kaldığı için tüp bebek tedavisine başlamış olan hastalarda yumurtaları yaklaşık olarak 17,18,19 mm ye ulaştığında son matürasyonu sağlamak, yumurtaları toplamak amacı ile HCG hormonunu kullanıyoruz.

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi nasıl yapılır?

Tüp bebek tedavisinde amaç yumurtaların toplanıp laboratuvar ortamına alınması. Belli bir büyüklüğe gelmiş olan yumurtalar ultrason eşliğinde bir iğne yardımı ile vakum yöntemiyle toplanmaktadırlar.

Hastaların korkmuş olduğu bir yöntemdir aslında çünkü ağrı duyacakalrını düşünürler. Oysa ki çok hafif bir anestezi altında bu yumurtalar hiç bir ağrı olmadan rahatlıkla toplanabilirler. Dikkat edilecek şey ultrasonun kullanılmasıdır. Çünkü yumurtalıklar ana damarlara yakın olduğu için yumurta toplama işlemi sırasında istenmeyen bazı kanamalar olabilir.Yine önemli bir konuda yumurtlar toplandıktan sonra toplanan yumurtaların içerisine kan toplanabilmekte ve buda yumurtalar toplandıktan sonra ağrıya sebep olmaktadır. Tüp bebek tedavisine alınacak hastalarda kuvvetli ağrı kesiciler kullanılmasını pek önermiyoruz. Parasetamol ağrı için kullanılabilecek önemli bir ilaçtır.

Tüp bebekte klasik yöntem nedir?

Tüp bebek tedavisinde klasik yöntem diye kastettiğimiz yumurtalıklar toplandıktan sonra çeşitli tüplere konuluyor, ve etrafına da erkekten alınmış olan sperm topluluğu konuluyor.Böylece yumurtanın kendiliğinden doğal döllenmesi planlanmış oluyor. Ama bu her zaman böyle olmuyor ve döllenme sorunu ile karşılaşabiliyoruz.Dolayısıyla  ülkemizde yaygın olarak klasik tüp bebek değilde mikroenjeksiyon dediğimiz spermin direk yumurta hücresinin içerisine yerleştirildiği yöntem tercih edilmektedir.

Tüp bebekte mikroenjeksiyon yöntemi nasıldır?

Mikronejeksiyon yöntemi tüp bebek tedavisinde kullandığımız en yaygın yöntemdir. Yani burada almış olduğumuz yumurta ve sperm birlikte dölleniyor. Yumurtanın içerisine spermi göndererek döllenmenin gerçekleşmesini sağlıyoruz. Burada sperm yumurtanın etrafına bırakılmıyor, özel bir iğne yardımı ile yumurtanın içerisine gönderilerek döllenmesi sağlanıyor. Ülkemizde klasik tüp bebek yöntemi pek kullanılmıyor. Bunun yerine yaygın olarak mikroenjeksiyon yöntemi kullanılmakta esasen tüp bebeğin günümüzdeki adı mikroenjeksiyon diyebiliriz.

PROF. DR. BÜLENT BERKER;
“Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler Sayesinde
TÜP BEBEK SAHİBİ OLMAK DEĞİL OLAMAMAK ZOR”…
(Devamını Oku)