Tüp Bebek Hakkında Merak Ettikleriniz #2

Tüp bebekte vajinal ultrasonun amacı nedir?

Tüp bebek tedavisi görecek olan hastalarda vajinal ultrasonografi ile yumurtalıklardaki yumurta hücrelerinin rahim duvarının kalınlığının rahim şeklinin ve tüplerin değerlendirilmesi amaçlanır. Yine adetin 2. veya 3. günü yapacağımız transvajinal yani alttan ultrason ile yumurtalıklarda yeterli yumurta hücresi olup olmadığı anlaşılmış, böylece yumurtalık rezervi ortaya konmuş olur. Zaten bu rezervin karşılığı olacak şekilde de tüp bebek tedavisindeki ilaç dozları ayarlanır. Yine tüp bebek tedavisi sırasında verilen ilaçlara cevap alınıp alınmadığını belirlemek amacı ile yumurta hücrelerinin boyutları ölçülerek takip edilip en sonunda hasta tüp bebeğe alınır. Dolayısıyla bu noktada transvajinal ultrason bize çok yardımcıdır.

Tüp bebekte HSG nedir?

HSG veya rahim filmi rahim kavitesinin rahim boşluğunun gösterilmesi ve tüplerin açık olup olmadığının anlaşılabilmesi için uygulanan bir görüntüleme yöntemidir. Herhangi bir radyoloji merkezinde rahatlıkla çekilebilir. Aslında ağrılı bir teknik değildir ancak rahim içerisine yağlı opak bir maddenin verilmesi sırasında rahim ağzının bir miktar açılması gerektiği için hastada çok az bir ağrı oluşabilir. Dolayısıyla bu ağrı oluşmasın diye rahim filmi çekilmeden yaklaşık 1 saat önce ağrı kesici alınırsa ağrı olmayacaktır. Tüplerden geçiş sırasında bir miktar ağrı hissedilebilir. Rahim filmi neticesinde tüpler açıksa rahim kavitesi içerisinde problem yoksa bu ortaya konmuş olur. Eğer tüplerde bi tıkanıklık olduğu gösterilirse bu tıkanıklığın gerçek mi değil mi olduğunu anlamak içinde laparoskopik yönteme başvurulur.

Tüp bebekte ilaçlı film için en doğru zaman ne zamandır?

Tüp bebekte ilaçlı film çekilmesi için hastanın gebe olmadığının ortaya konması lazım. Bunun içinde en doğru zaman hastanın adet görmüş ve adetinin bitmiş olmasıdır ki böylece hastanın gebe olmadığı anlaşılmış olur. Adetin hemen sonrasında çekilmiş olması ile birlikte rahim ağzının genişletilmesi ve buna bağlı bir ağrının ortaya çıkmasını da engellenmiş olur. Dolayısıyla adetin hemen bitiminde rahim filmi çekilmesi en doğru zamandır.

Tüp bebekte ilaçlı rahim filmi tetkiki nasıl yapılır?

HSG veya rahim filmi, rahim kavitesinin gösterilmesi ve tüplerin açık olup olmadığının anlaşılması için uygulanan bir görüntüleme yöntemidir. Herhangi bir radyoloji merkezinde rahatlıkla çekilebilir. Aslında ağrılı bir teknik değildir ancak rahim içerisine yağlı opak bir maddenin verilmesi sırasında rahim ağzının bir miktar açılması gerektiği için hastada çok az bir ağrı oluşabilir.Dolayısıyla bu ağrı oluşmasın diye rahim filmi çekilmeden yaklaşık 1 saat önce ağrı kesici alınırsa ağrı olmayacaktır. Tüplerden geçiş sırasında bir miktar ağrı hissedilebilir. Rahim filmi neticesinde tüpler açıksa rahim kavitesi içerisinde problem yoksa bu ortaya konmuş olur. Eğer tüplerde bir tıkanıklık olduğu gösterilirse bu tıkanıklığın gerçek mi değil mi olduğunu anlamak içinde laparoskopik yönteme başvurulur.

Tüp bebek tedavisinde laparoskopinin avantajları nelerdir?

Tüp bebek tedavisine başlanması planlanmışsa laparoskopik tedavi yada laparoskopik cerrahi normalde uygulamıyoruz.Ancak bazı durumlarda yapılması faydalı. Örneğin tüplerde su toplanması yani hidrosalpenks olmuşsa bu sıvı rahim içerisine geri akacağından tüp bebek sırasında rahim kavitesine verilen embriyonun dışarı atılmasına sebep olabilir ve gebeliği engeller. Dolayısıyla tüplerde hidrosalpenks varsa onlar laparoskopik cerrahi ile çıkartılıyor. Yine çikolata kisti olan hastalarda daha önceden tüp bebek yapılmış ama gebelik elde edilememiş ise bu kistlerin gebeliği olumsuz etkilemesi söz konusu olduğundan tüp bebek tedavisine başlanmadan önce laparoskopik olarak  bu kistler temizlenebilir. Bu iki noktada laparoskopik cerrahi tüp bebeğe alınacak hastalarda bize fayda sağlar.

Tüp bebek tedavisinde laparoskopinin ultrasona göre dezavantajları nelerdir?

Tüp bebek tedavisinde artık günümüzde tanı veya tedavi amaçlı laparoskopik cerrahi kullanılması pek kabul görmemekte. Bir çok değelendirilecek organlar veya hücreler ultrasonografi ile rahatlıkla değerlendirilebiliyor.Ultrasonografi bilindiği üzere hastaya herhangi bir zararı olmayan  her hangi bir girişime gerek olmayan bir yaklaşımken, laparoskopik cerrahide hastaya bir ameliyat yapılması gerekli olduğundan dolayı bu ultrasona göre laparoskopinin bir dezavantajıdır.

Tüp bebek tedavisinde histereskopi ne şekilde yapılır?

Tüp bebek tedavisine alacağımız hastaları histeroskopik yaklaşımla değerlendirmemiz gerekebiliyor. Bunlar genelde eğer rahim filminde bi problem görülmüşse örneğin bir polip veya bir miyom saptanmışsa bunlar tedavinin başarısını arttırmak amacı ile tüp bebekten önce histeroskopi ile çıkartılıyor. Yine bir kaç defa tüp bebek yapılmış ancak gebelik elde edilememiş ise bu hastalardada rahim içerisine koyulan embriyoların tutunmasını engelleyecek bir problem var mı yok mu diye bunun araştırılması içinde histeroskopi ile rahim kavitesi değerlendiriliyor. Başka bir konuda rahim içerisinde ultrasonda bir perde tespit etmişsek bu hastalardada gebelik olasılığı düşük olabileceğinden dolayı tüp bebek tedavisine başlanmadan önce histeroskopi ile bu septumun alınması faydalı olacaktır.

Tüp bebek tedavisinde histeroskopi en uygun nezaman yapılmalıdır?

Tüp bebek tedavisini alacak hastalarda histeroskopik bir girişim yapılması gerekiyorsa bunun gebeliğin olmadığının ispatı anlamına gelen adetten hemen sonrasında yapılması faydalıdır.Böylece bir var olan gebeliğin bozulmuş olması engellenmiş olur.Ayrıca rahim kavitesinin incelenmesi için öncelikle rahim ağzının açılması gerekli olduğundan buda ağrılı bir işlem olabileceğinden dolayı adetin hemen bitiminde rahim ağzı tam kapanmamış olduğu için bu dönemde histeroskopi yaparsak hastamız için en uygun zaman olur. Yine bu dönemde rahim iç zarı endometrium tabakası çok kalınlaşmamış olduğundan dolayı polipleri miyomları histeroskopi ile çok rahatlıkla görebiliriz.

Tüp bebek tedavisinde histeroskopi yaptırmadan önce nelere dikkat etmek gerekir?

Tüp bebek tedavisine başlamadan önce histeroskopi yapılacaksa eğer kişinin gebe olmadığının ispat edilmesi lazım.Çünkü bszen tüp bebek tedavisine başlanacak hastalarda da kendiliğinden gebelikler oluşabiliyor.Yine aynı şekilde rahim şekil bozukluklarının olup olmadığının tüp bebek tedavisinden önce yapılan ultrason ile belirlenmesi gerekir ki bunlarda yapılacak olan histeroskopik cerrahi tüp bebek tedavisinin başarısını arttırcaktır. Dolayısıyla zamanın iyi belirlenmiş olması rahim ve tüplerin şekil bozukluklarının var olup olamadığının önceden belirlenmesi histeroskopik yaklaşım için önemlidir.

Nekrospermik erkeklerde tüp bebek tedavisi için sperm elde etme metotları nelerdir?

Spermi olmayan vermiş olduğu örnekte hiç sperm görünmeyen veya hareketli sperm görünmeyen ölü sperm içeren hastalarda yapacağımız şey spermin güçlendirilmesi için tabletler veya iğne şeklinde tedavilerin kullanılmasıdır. Yine bu hastalardan stresten uzak durmaları sigara kullanmamaları kırmızı et ile beslenmemeleri  kiloları varsa mümkün olduğunca bu kiloları vermelerini öneriyoruz. Netice itibari ile bu tedaviler sonrasında hala canlı hareketli sperm bulamamışsak bu hastalarda mutlaka testis biyopsisi yaparak testisteki kanallardan canlı hareketli sperm elde ediyoruz.

PROF. DR. BÜLENT BERKER;
“Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler Sayesinde
TÜP BEBEK SAHİBİ OLMAK DEĞİL OLAMAMAK ZOR”…
(Devamını Oku)